Polityka regionalna UE

Etapy rozwoju polityki regionalnej:

I lata 1958-1973 brak polityki regionalnej na szczeblu Wspólnoty

II lata 1973/75 – 1988 po rozszerzeniu WE nasiliło się zapotrzebowanie na wspólna politykę regionalną (powstanie Raportu o problemach regionalnych rozszerzonej Wspólnoty)

III od 1988 roku do chwili obecnej – sformułowano zasady wspólnej polityki regionalnej i jej finansowania z funduszy strukturalnych.

Cele:

• Zmniejszanie bieżących problemów regionalnych w skali UE w regionach tradycyjnie mniej rozwiniętych ,jak i w regionach w procesie transformacji przemysłowe i agrarnej,

• Redukcja różnic gospodarczych i społecznych miedzy najbiedniejszymi i najbogatszymi regionami Unii.

Aktualnie w ramach funduszy strukturalnych realizowane są trzy zasadnicze cele:

Cel 1 – wspomaganie rozwoju i dostosowania strukturalnego regionów opóźnionych w rozwoju (o PKB na jednego mieszkańca poniżej 75% średniej dla całej Unii) i o małej gęstości zaludnienia,

Cel 2 – wspieranie ekonomicznej i społecznej konwersji regionów przeżywających trudności strukturalne (przemysł schyłkowy i regiony wiejskie),

Cel 3 – pomoc na rzecz adaptacji i modernizacji polityki oraz systemów oświaty, kształcenia zawodowego oraz zatrudnienia.

Regiony kwalifikowane są na podstawie danych Eurostatu, zgodnie ze Statystyczną Nomenklaturą jednostek Terytorialnych (NUTS).

NUTS I odpowiada niemieckim krajom związkowym.
NUTS II odpowiada francuskim regionom .
NUTS III odpowiada francuskim departamentom lub niemieckim powiatom.

Grecja, Irlandia i Portugalia są całkowicie objęte celem 1.

Do realizacji celu 2 uprawnione są regiony kategorii NUTS III, które dodatkowo spełniają następujące kryteria:
• Stopa bezrobocia w okresie 3 lat jest wyższa od średniej dla UE,
• Wskaźnik zatrudnienia w przemyśle nie mniejszy niż średnia dla UE z dowolnego roku po 1975,
• Tendencja spadkowa zatrudnienia w przemyśle,
• Wysoki poziom zatrudnienia w rolnictwie,
• Niski poziom dochodów z rolnictwa,
• Mała gęstość zaludnienia lub silna tendencja odpływu ludności.

ZASADY I INSTRUMENTY POLITYKI REGIONALNEJ:

1. ZASADA KONCENTRACJI ŚRODKÓW ( WZROST UDZIAŁU FUNDUSZY STRUKTURALNYCH W BUDŻECIE UE, PRZEZNACZENIEFUNDUSZY NA NIEWIELKĄ LICZBĘ CELÓW, GEOGRAFICZNA KONCENTRACJA POMOCY)

2. ZASADA PROGRAMOWANIA - FINANSOWANIE KOMPLEKSOWYCH, ZINTEGROWANYCH PROGRAMÓW ROZWOJU REGIONALNEGO.

3. ZASADA PARTNERSTWA – MIĘDZY WŁADZAMI PUBLICZNYMI RÓŻNYCH SZCZEBLI (WSPÓLNOTOWYMI, KRAJOWYMI, REGIONALNYMI I LOKALNYMI) ORAZ POMIĘDZY WŁADZAMI PUBLICZNYMI, ORGANIZACJAMI SPOŁECZNYMI I PODMIOTAMI GOSPODARCZYMI (TZW.PARTNERSTWO PUBLICZNO-PRYWATNE). OZNACZA OBOWIĄZEK UZGADNIANIA WSZYSTKICH USTALEŃ.

4. ZASADA DODAWALNOŚCI – FUNDUSZE STRUKTURALNE POWIĘKSZAJĄ KRAJOWE ŚRODKI PUBLICZNE.

5. ZASADA KOMPLEMENTARNOŚCI – UZUPEŁNIANIE SIĘ DZIAŁAŃ KRAJOWYCH I WSPÓLNOTOWYCH.

6. ZASADA SUBSYDIARNOŚCI – PROBLEMY ROZWOJU REGIONALNEGO POZOSTAJĄ W GESTII PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO, WSPÓLNOTA DZIAŁA POMOCNICZO.
7. ZASADA KOORDYNACJI- OZNACZA KOORDYNACJĘ WYKORZYSTANIA WSZELKICH FUNDUSZY ORAZ KOORDYNACJĘ NARODOWYCH POLITYK REGIONALNYCH.

8. ZASADA KOMPATYBILNOŚCI – ZGODNOŚĆ Z USTAWODAWSTWEM DOTYCZĄCYM POLITYKI KONKURENCJI, OCHRONY ŚRODOWISKA.

9. ZASADA SPÓJNOŚCI – OZNACZA SPÓJNOŚĆ Z POLITYKĄ SPOŁECZNO-EKONOMICZNĄ.

10. ZASADA MONITOROWANIA I OCENY REALIZOWANYCH PROGRAMÓW NA WSZYSTKICH ETAPACH.