Zasady budżetowe

1) Jedność – wszystkie przychody i wydatki Wspólnoty muszą być zebrane łącznie w formie jednego dokumentu. Dzięki temu wydatkowanie środków Wspólnoty może być efektywnie nadzorowane. Zasada ta wynika bezpośrednio z art. 268 Traktatu Rzymskiego.

2) Jednoroczność – oznacza to, że poszczególne operacje budżetowe odnoszą się do konkretnego roku budżetowego, dzięki czemu łatwiejsza jest kontrola realizacji budżetu. Zasada ta ma charakter uniwersalny i dotyczy również budżetów krajowych.

3) Uniwersalność – oznacza, że poszczególne kategorie przychodów nie mogą być przypisane konkretnym wydatkom. Przychody i wydatki muszą być wprowadzane w pełnej kwocie bez dostosowywania grup przychodów do grup wydatków. Zasada uniwersalności, podobnie jak jednoroczności, cechuje również budżety krajowe.

4) Równowaga – oznacza zrównoważenie wydatków i przychodów. W przypadku budżetu UE jest interpretowana w sposób szczególny – oznacza bilansowanie źródeł przychodów w taki sposób, aby pokryć przewidywane wydatki, ponieważ decyzje dotyczące wydatków są pierwotne w stosunku do określenia źródeł ich finansowania. Wzrastające wydatki oznaczają konieczność poszukiwania nowych źródeł dochodów – odwrotnie niż przy budżetach krajowych, gdzie określenie przychodów powinno mieć charakter pierwotny w stosunku do planowania wydatków. W przypadku budżetu UE niedopuszczalny jest deficyt oraz zaciąganie pożyczek i kredytów na jego pokrycie. W przypadku pojawienia się dodatkowych wydatków konieczne jest uchwalenie budżetu uzupełniającego – w praktyce oznacza to poszukiwanie dodatkowych źródeł dochodów. Przeszacowanie dochodów oznacza konieczność uchwalenia budżetu korygującego, co ma na celu uniknięcie ewentualnego deficytu. Ewentualna nadwyżka może powstać na skutek niepełnego wykorzystania środków lub zbyt niskiemu oszacowaniu dochodów. Nadwyżka budżetowa jest w takim wypadku przekazywana na poczet przyszłorocznego budżetu.

5) Szczegółowość – każdy wydatek budżetu powinien być powiązany z konkretnym celem, dzięki temu ułatwione jest wykonanie budżetu i zapewnienie zgodności z życzeniami podmiotów uczestniczących w procedurze budżetowej.

W literaturze często przywoływano również szóstą zasadę budżetową: walutą budżetu jest euro.